Bazen taş devri diyeti veya ketojenik diye yaparken saç dökülmesi olduğunu görüyorum. Neden? Oysa bu iki diyet de doğru yapıldığı zaman çok daha sağlıklı ve besleyicilik özelliği daha fazla. O zaman neden saç dökülmesi oluyor?
Öncelikle hangi besin ögelerinin saçlar için ön planda olduğunu düşünelim…
Çinko, enzimlere yardımcı olur. Çinko yetersizliğinde saçlarda dökülme meydana gelir. Yetersizliği çok fazla insanda bulunur. DSÖ’nün açıklamasına göre dünyada 2 milyardan fazla insanda çinko yetersizliği var. Tabi emin olun ki bu bilgi sadece beslenmesi incelenen insanlardan elde ediliyor. Yoksa bu kişilerin sindirimi, emilimi ve günlük ihtiyacı da göz önünde bulundurulsa bence oran % 90’lara rahatlıkla çıkar. En iyi kaynakları, balık, kırmızı et.
Biotin: saçların daha kalın, gür olmasını sağlar. Saç dökülmesi, incelmesi, tırnakların kolay kırılgan olması, saç renginin değişimi (açılması) gibi durumlarda biotin yetersizliği düşünülebilir. Yumurta, soğan, badem, domates, lahanagillerde yeterince bulunur.
B6 vitamini: proteinlerin işlenmesinde yardımcı olur. B6 vitamini eksikliğinde kolajen üretiminde de yetersizlikler olacağı için kaslar, cilt, saç bundan etkilenir. Yumurta, mantar, avokado, böbrek ve karaciğer, tavuk besinlerinde bulunur.
Bakır: yetersizliğinde saç kırıkları oluşur. Birçok besinde vardır ama yetersizliği görülebiliyor işte.
İz elementler: temelde protein, yumuşak doku, cilt saç yapılarının oluşmasını sağlar
Silika: sadece tırnaklarda sorun yaşıyorsanız bunun yetersizliği olabilir. Bunun haricinde tüm kolajen dokunun üretiminde yer alır. Yani saç cilt tırnaklar silika yetersizliğinden etkilenir. Yetersizliği ile ilgili çok bilgi yok ancak destek olarak kullanılabilir.
Kolajen: Dışarıdan kolajen desteği kullandığınızda fayda görüyorsunuz. Bu da sizin bir şekilde kolajenden yetersiz olduğunuzu gösteriyor. Kolajenin vücutta yeterli olabilmesi için protein sindiriminiz, elimiminiz iyi olmalıdır. Kolajen desteği kullanımının birçok kişide kas, saç, tırnak yapısında iyileşmeler olduğu belirtiliyor.
Protein: tüm vücutta yararlı, kolajen üretimi için proteinden yeteri beslenmek lazım. Protein yetersizliğinde saç dökülmesi halsizlik motivasyonsuzluk zayıf tırnaklar görülür.
Dikkat ederseniz bir bölgenin iyileşmesi için vücutta çoklu yaklaşım yapmak gerekiyor.
Diğer taraftan yağı iyi sindiremiyor olabiliriz. Çünkü birçok insanda karaciğer yağlanması, safra sorunları vb var. Bu durumda yağda eriyen vitaminlerin ve a vitamininin emilimi azalır. Bundan ötürü hiç farkında olmadan geceleri daha az görüyor olabilirsiniz. Ben a vitamini destekli omega 3 kullanana kadar gece göremediğimi fark etmemiştim. Ancak a vitamini aynı zamanda tiroit reseptörlerinin doğru çalışmasını sağlar ve tiroit hormonlarının (T4) üretimini artırır. Bu nedenle a vitamini yetersizliği tiroit fonksiyonlarını etkileyebilir. A vitamini kaynakları: karaciğer, yumurta, tereyağı (organik olmalı), morina balığı karaciğer yağı (cod liver oil), sebzeler. Ancak sebzelerdeki a vitamini formu karetonoidlerdir ve karetonoidlerin a vitaminine dönüşme oranının % 10’larda olduğunu hatırlatmalıyım.
Bağırsakların sindirim ve emilimi iyi olmalı, mikrobiyota dengesi bozulmamış olmalı. Eğer bu sorunlarınız varsa bir sağlık uzmanı ile çalışın, bağırsaklarınızın onarılması mikrobiyota dengesinin yerine gelmesi için detaylı bir çalışma gerekiyor.
Bir diğer sorun, diyeti yaparken yeterli kalori almıyor olabilirsiniz. Sık gördüğüm hatalardan biri de bu. Bu durum doğal olarak yetersiz beslenmeye sebep olabiliyor. Kalori hesabı yeterli beslenildiğinin bir işaretidir. Ancak zayıflamak için kalori hesabı yaparsanız o evdeki hesabın çarşıya uymadığına şahit olabilirsiniz. Bu nedenle kaloriyi azaltmak yerine bir diyetisyenle çalışın :)
Ve androjen fazlalığı da özellikle çinko yetersizliğinde veya hormonal dengesizliklerde bizi bulabiliyor. Yüksek adrojen olduğunda da saç dökülmesi çok olabiliyor. Bu da çok geniş bir konu ancak kısa pratik bir çözüm olarak ısırgan otu kullanabilirsiniz. Çay veya yemek olarak tüketebilirsiniz. Ayrıca yeşil çay ve lahanagiller de yararlı olur.
Bir de kendi danışmanlığımda iki danışanımın bana kızarak çalışmayı bıraktıkları bir konu var :) Stres!
Bakın en sevmediğim sözlerden biridir, bir şey tam çözülemediğinde “stresten veya genetik” sözü. Ama anlatamadığım bir şey var. Arkadaşlar bu diyetlere girmek sizi strese sokuyor. Çünkü bunu diyet olarak görüyorsunuz. Bu bir diyet değildir. Bu bir yaşam tarzıdır. Bu bir beslenme biçimidir. Her zaman aralıklı açlık yapmak zorunda değilsiniz. Bu sizi psikolojik olarak da strese sokar. Benim stresim yok deyip bunu çok gergin bir şekilde dile getirmek, bağırmıyorum diyerek bağırmaya benziyor.
Sakin olun. Ben görüyorum siz de kendinizin farkında olun. Bu şekilde beslenmeyi ve hep aralıklı açlık yapmayı severek keyifle kabul ederim diyebiliyor musunuz? Bence hayır. Bu nedenle bu uygulamalar sizde stres yaratıyor. Esnek olun. Hep değil arada bir yapın. Haftada 1-2 bozun. Uzman denetimindeyseniz uzmanın dediğine göre ama denetiminde değilseniz kendi hayatınızı zora sokmayın.
Sağlıklı günler dilerim,
İlker Pazarbaşı