Kolesterol yüksek olduğunda birçok kişi, sağlık personeli bile olsa, tedirgin olur ve bir şeyleri değiştirme ihtiyacı duyar. Çünkü Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) başta olmak üzere tüm ilgili birimler ve tabi ki üniversiteler bunun tehlikeli olduğunu belirtiyor. Oysa o kadar çok bilimsel çalışma;
1) Toplam kolesterol ile kalp hastalıklarından ölüm riski arasında bir ilişki yok
2) LDL kolesterol ile kalp hastalıklarından ölüm riski arasında bir ilişki yok
3) Kolesterol düşürücü ilaçlar kolesterolü düşürse de ölüm riskini hiç ama hiç etkilemiyor, yani kolesterolü düşürüyor ama o kadar, kalp hastalıkları veya dolaşım sistemi hastalıkları riskini, ölüm riskini hiç etkilemiyor.
Sonucuna ulaşıyor ki… Neden hala bu şekilde öğretiliyor ve uygulanıyor o zaman? DSÖ, Amerikan Kalp Cemiyeti (AHA) gibi örgütlerin bir şeyleri değiştirmesi için çoook çok fazla zamanın geçmesi gerekiyor. Çünkü duygusal ilişkileri var…
Peki, ben risk altında mıyım nereden bileceğim? Sizleri remnant (kalıntı) kolesterol terimi ile tanıştırmak istiyorum. Çünkü araştırmalara göre hem bu değer hem de trigliserit seviyeleri çok daha önemli bir gösterge.
Örneğin bir çalışma (bu gibi çok çalışma var) yüksek kilolu ve obez bireylerde trigliserit ve kalıntı (remnant) kolesterolün kalp hastalıkları riski ile yakın ilişkili olduğunu, LDL kolesterolün ise ilişkili olmadığını belirtmiştir. (Kaynak: PMID: 33272365 DOI: 10.1016/j.jacc.2020.10.008)
Aynı şey sağlıklı insanlarda da belirtilmiştir (PMID: 21652686 DOI: 10.1258/acb.2011.010244)
Ancak kalıntı (remnant) kolesterol hesaplanırken, LDL kolesterolün direk ölçülmüş olması, hesaplama yöntemi ile elde edilmemiş olması gerektiği de vurgulanıyor (J Am Coll Cardiol. 2021 Apr, 77 (14) 1744–1746).
Bu yazım diliyorum kardiyolog arkadaşlarımızda merak uyandırır. Çünkü bu aslında onların konusudur. Diliyorum farkındalık geliştirebilmişimdir. Sevgiler…
İlker Pazarbaşı