Taş devri diyeti doğru ilkelerle yapıldığı zaman vücuttaki sistemleri düzenlediği için, sorun her neyse düzene girer ve her geçen gün sağlığa adım atmamızı sağlar. Doğru ilkeleri hatırlatayım: kırmızı et, tavuk, balık, yumurta, bol bol sebze, kararında meyve ve yine kararında yağlı tohumlar. Böyle bir diyetin karbonhidrat oranı %20'lerde, protein oranı % 20'lerde, yağ oranı ise % 60'larda oluyor. Bu diyetin yağları sağlıklı kaynaklardan gelirse (yumurta, yağsız et-içinde hala yağ vardır-, zeytin ve zeytinyağı, avokado, hindistancevizi ve yağı, çekirdekler ve yağlı tohumlar, balık yağı) VE sebzelerden zengin, rengârenk beslenirseniz (patates hariç) işte o zaman sağlıklı bir taş devri diyetinden bahsetmiş oluruz. Aynısı GAPS için de geçerli.
Peki, bu sağlıklı diyete rağmen neden kötü hissedebiliyoruz?
· Kahve bağımlılığımız olabilir ve biz bunun farkında bile olmayabiliriz. Merak etmeyin birkaç gün sonra bunun etkisinden kurtulursunuz. Salatalık, avokado, kırmızı pancar gibi potasyum kaynaklı sebzeleri tüketin ve bol sıvı alın.
· Gizli insülin direnci durumu olabilir. Klinikte anlaşılmaz, kısa süreli rahatsızlık verir ve taş devri diyetindeki yeterli protein ile birkaç gün içinde alışılır.
· Sindirim enzimlerimiz yetersiz olabilir. Sürekli saflaştırılmış besin tüketmek enzim oluşumunu azaltır. Bir anda saflaştırılmamış yiyecekler gelince sindirimde zorlanırız.
· Bağırsak bakterilerimiz alışık olmayabilir. Bakterilerimiz hep saflaştırılmış besine alışık olduğundan yüksek posa gelince fermente edici bakteriler fermantasyona başlayabilir.
· Mantar ve parazitler ölüyor olabilir. Sonuçta bu mikroorganizmalar nişasta severler (aynı sizin gibi, yani hamur işleri vb) J aslında siz de onlar için yersiniz bunları. Taş devri diyetinde aç kalır ölürler ve ölürlerken de toksin salarlar. Bu sürede bol su, her gün tuvalete çıkmak, karaciğeri yormamak çok önemlidir.
· Adrenal yorgunluk olabilir. Adrenal yorgunluk yüksek seviyede kahve ve karbonhidrat istetir. Almadığınızda duvara çarpmış gibi hissedersiniz. Hipoglisemi de görülebilir. Gerekirse 6 öğün olarak başlayın. Belki her öğüne meyve de koyun. Sonra adım adım öğünleri azaltırsınız.
· Opioid (uyuşturucu) eksikliği olabilir. Glüten ve kazein doğal olarak bünyesinde uyuşturucu moleküller (morfin) barındırır. Bunları yemediğinizde artık bağırsaklarınızı daha net hissedersiniz ama bazen bu hissiyat zaten var olan bir acı olabilir.
· Fodmap ve histamin intoleransınız olabilir. Fermente edilebilir oligo di mono sakkaritler ve polioller anlamına gelen fodmap birçok sağlıklı sebze ve meyvede bulunur. Histamin de öyle. Taş devri diyetinde bunları tükettiğinizde daha kötü hissedebilirsiniz. Daha yavaş ve dikkatli olmanızda yarar var.
Sonuç olarak, günümüz diyetleri ve şartları bizleri hasta ediyor. Bizim de çözüm olarak özümüze dönmemiz gerekiyor. Taş devri diyeti en sağlıklı diyet olabilir hemen herkes için, ama biz sağlıklı mıyız? Sistemlerimiz çoktan bozulmuş olabilir. Bu nedenle daha yavaş başlamak ve yukarıda saydıklarımın farkında olmak işinizi kolaylaştıracaktır.
Kimler taş devri diyetinde zorluk yaşadı? Yorumlarınızı bekliyorum.
Sevgiler,
İlker PAZARBAŞI
Fonksiyonel Tıp Diyetisyeni