Romatoid artritte bağırsak geçirgenliğinin ve belirli besinsel tepkilerin olduğunu biliyoruz. Ancak hangi diyet en iyisi, beslenme planı nasıl olmalı?
Direk romatoid artrit ile ilgili çalışma az, ama biliyorsunuz ki önceden akademisyen, şimdi ise klinisyen olarak ben direk romatoid artrit (RA) ile yapılan çalışmalara bağımlı olmadığımın çok farkındayım. Yani RA ile ilgili çalışma az ise başka çalışmalara bakarak doğru yolu bulabilirim. Ama şimdilik gelin RA ile ilgili vegan diyet çalışmalarını inceleyelim:
1991 yılında yapılan bir çalışma 7-10 gün açlık ile bireylerde ağrıların azaldığını, takibinde vegan diyetin ağrılarda ve bazı laboratuvar değerlerinde (CRP, ESR) artış olmadığını belirtmektedir. Ancak bu etki tüm hastalarda görülmemiştir.
2001 yılında yapılan 1 yıllık çalışmada da glütensiz vegan diyetin ağrılarda ve bazı laboratuvar parametrelerinde azalma sağladığı belirtirken yine bu etkinin tüm hastalarda görülmediğini belirtmektedir.
Birbirinden farklı çalışmaların incelendiği bir derlemede akdeniz diyetinin olumlu etkilerinin olduğu da belirtilmektedir.
Diyetin liften zengin olması veya lif eklenmesi de belirtilerin azalmasını sağlıyor.
Bunlar önemli bulgular. Benim verdiğim/önerdiğim diyetlerin vegan olmadığını, ancak glütensiz olduğunu biliyorsunuz. Glütenin çıkması tabi ki çok etkili bu çalışmalarda. Ancak benim gözüme çarpan ise diyetin rengarenk ve bol çeşitli olması gerektiği. Çünkü akdeniz diyeti de vegan diyetler de bir bitki zenginliği, bir renk cümbüşü içerir. Aslında bunu zaten çok iyi biliyorum ve sizlere hep aktarıyorum. Renk cümbüşünü önemseyin. Ama bunlar doğal renkler olsun, renklendiriciler olmasın J Diyetinizde her gün sarı-turuncu-kırmızı-mor renklerden en az 1 büyük çorba kâsesi, yeşillerden en az 1 büyük çorba kâsesi ve kükürtlülerden en az 1 büyük çorba kâsesi olsun. Bunları pişmiş olarak tüketecekseniz miktarlarını biraz daha artırmanızda yarar var.
Ben bu aşamada vegan diyetin tüketilmesi gerektiğini vurgulamıyorum. Bana gelen danışanlarıma bir diyet vermeden önce derinlemesine sorguluyorum, bireyselleştiriyorum, diyeti verdikten sonra da değişiklikler yapıyorum. Bu nedenle şu veya bu diyet önemli değil, tepki verilen besinlerin bulunması ve diyetten çıkması gerekiyor. En özet önerim ise şöyle: Sofranızdan tüm tahılları çıkarın, yerine zeytinyağlı sebzeleri ekleyin. Gerçek mucizeyi o zaman yaşayabilirsiniz.
Sağlıklı günler dilerim,
İlker Pazarbaşı
Uzman Diyetisyen
Kaynaklar
Controlled trial of fasting and one-year vegetarian diet in rheumatoid arthritis.
Kjeldsen-Kragh J, Haugen M, Borchgrevink CF, Laerum E, Eek M, Mowinkel P, Hovi K, Førre O
Lancet. 1991 Oct 12; 338(8772):899-902.
Hafström I, Ringertz B, Spångberg A, von Zweigbergk L, Brannemark S, Nylander I, Rönnelid J, Laasonen L, Klareskog L. A vegan diet free of gluten improves the signs and symptoms of rheumatoid arthritis: the effects on arthritis correlate with a reduction in antibodies to food antigens. Rheumatology (Oxford). 2001 Oct;40(10):1175-9. doi: 10.1093/rheumatology/40.10.1175. PMID: 11600749.
Forsyth C, Kouvari M, D'Cunha NM, Georgousopoulou EN, Panagiotakos DB, Mellor DD, Kellett J, Naumovski N. The effects of the Mediterranean diet on rheumatoid arthritis prevention and treatment: a systematic review of human prospective studies. Rheumatol Int. 2018 May;38(5):737-747. doi: 10.1007/s00296-017-3912-1. Epub 2017 Dec 18. PMID: 29256100.