Sarkopeni yaşlanma ile birlikte beliren kas erimesidir. Kas erimesi kısmen fizyolojik olarak normal görülse de yaşlanma ile beliren asıl sorun inflamasyonun artmasıdır. Yani aslında sarkopeni var dendiğinde beklenenin üzerinde bir kas erimesi var demek isteniyordur.
Şimdi size 100 puanlık bir soru. Eğer sarkopeni varsa başka sorunlar da olabilir mi?
Cevap: Sarkopeni inflamasyon ile karakterize olduğundan ve inflamasyon her hastalığın kesişim noktası olduğundan, evet başka sağlık sorunları olması da çok yüksek ihtimaldir. İşte ileri yaş bireylerde inflamasyonu azaltmak önemli bir noktadır.
Bugünkü konumuz lösin amino asidinin sarkopeni üzerine etkisidir. Çünkü eğer olumlu bir etkisi varsa, bu bir şekilde inflamasyonla ilişkilidir. Dolaylı yoldan antiinflamatuvar da denilebilir. Bu arada biraz da lösinden bahsedelim. Lösin bir dallı zincirli amino asittir (DZAA). Kaslarda bol miktarda bulunur. Tabi vücudun her yerinde bulunur, kaslarda daha yoğun miktardadır.
2020 yılında yapılan bir çalışmada 65 ve üzeri yaşlarda olan 50 kişi ikiye ayrılarak 13 hafta boyunca bir gruba 6 gram lösin veriliyor, diğer gruba ise 6 gram laktoz veriliyor. Laktoz verilmesinin sebebi görüntülerinin birbirine çok benzer olması. Tabi ben burada laktoz kullanılmasını ciddi biçimde eleştiriyorum. Sağlık uzmanları bu noktaya takılacaktır.
Sonuç olarak bireylerin yürüme süreleri ve mesafelerinde artış, kas kütlesinde artış, nefes alma fonksiyonlarında (akciğer kaslarında) iyileşme, akciğer kapasitesinde (nefes verme gücü) iyileşme lösin kullananlarda istatistiksel olarak anlamlı biçimde gözlenmiş. Aslında lösin amino asidinin aynı zamanda sporcularda da kas kütlesinde artış sağladığı başka çalışmalarda gösterilmektedir.
Ülkemizde direk lösin satışı var mı bilmiyorum. Ancak DZAA şeklinde veya whey şeklinde alınan proteinlerde lösin bulunur. Benim önerim hidrolize whey proteini. İçerisinde kazein bulunmasını istemem. Bu anlamda güvendiğim protein tozları var ülkemizde.
Hem yaşlı bireylerde hem de sporcularda kas kütlesinin ve fiziksel performansın artışı için önermek istediğim birkaç önemli husus daha var: antioksidanlar, omega 3, d vitamini. Bu üçünü de yeterli almak lazım. Ülkemizde çok güzel antioksidan karışımlar, çok kaliteli omega 3 ve d vitaminleri var. Marka belirtmiyorum ama bana dm.den ulaşırsanız elimden geldiğince size yardımcı olurum.
Yani whey, omega 3, d vitamini, antioksidan karışım… Bu gibi özel gruplara tavsiye ederim, ben de whey ara sıra ama diğerlerini her gün almaktayım.
Sağlıklı günler dilerim,
İlker Pazarbaşı